Φέρε για λίγο στο νου σου έναν πυγμάχο. Μπαίνει στο ρινγκ, έτοιμος για τον μεγαλύτερο αγώνα της ζωής του απέναντι σε έναν πολύ δυνατό αντίπαλο. Το κοινό στις εξέδρες όμως είναι εναντίον του. Τον γιουχάρουν, τον προσβάλλουν, του φωνάζουν.
Αυτός δεν τα χάνει. Και απαντάει με το μεγαλύτερο όπλο: ένα χαμόγελο.
Δεν αφήνει το μίσος, τις φωνές, τις δυσκολίες να τον καταβάλλουν ή να του μειώσουν την αυτοπεποίθηση. Δεν αφήνει να τον γεμίσουν θυμό. Ο θυμός θα τον έκανε να φέρεται σπασμωδικά και χωρίς λογική.
Όχι, αυτός απαντάει με χαμόγελο, ανάλαφρη διάθεση και πλάνο. Δεν παρασύρεται στο αρνητικό. Φτιάχνει το δικό του παιχνίδι.
Όταν όμως βλέπεις έναν άνθρωπο να απαντάει σε όλα με ένα χαμόγελο, δεν μπορείς να κάνεις πολλά. Πως μπορείς να κερδίσεις κάποιον που δεν μπορείς καν να επηρεάσεις;
Ο υποτιθέμενος αυτός μποξέρ έχει κατακτήσει τη δύναμη που έλεγαν και οι αρχαίοι φιλόσοφοι: Χαρά σε όλες τις στιγμές, ειδικά στις δύσκολες.
Τι σημαίνει αυτό για εμάς;
Αν μπορούμε, ας χρησιμοποιήσουμε την παραπάνω εικόνα ως μεταφορά για τη ζωή. Η ζωή προσπαθεί να μας ρίξει κάτω. Θα αντιμετωπίσουμε αδικία, έχθρα, ακόμα και κακία.
Πως θα απαντήσουμε; Με θυμό; Με οργή; Αφήνοντας να μας επηρεάσουν;
Όχι. Αντίθετα, πρέπει να απαντάμε με ενθουσιασμό και χαμόγελο.
Όπως είχε γράψει ο φιλόσοφος και αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος: «Η δυνατή φωτιά δημιουργεί φλόγα και φως από οτιδήποτε και αν της ρίξεις». Αυτό μπορούμε να κάνουμε κι εμείς. Να τα αντιμετωπίζουμε όλα με χαμόγελο.
Υπάρχει και ένα ρητό που προέρχεται από τα έργα του φιλόσοφου Φρειδερίκου Νίτσε το «amor fati», το οποίο σημαίνει να αγαπάς τη μοίρα σου. Σύμφωνα με το Νίτσε, δεν πρέπει μόνο να ανεχόμαστε ότι μας φέρνει η ζωή, αλλά να το αγαπάμε.
Το ανίκητο χαμόγελο
Όποτε το φέρνω κατά νου, σκέφτομαι αυτό το χαμόγελο που λέγαμε, το χαμόγελο που κερδίζει, αυτό που ρίχνει τους αντιπάλους και τα εμπόδια. Και προσπαθώ κι εγώ να χαμογελάσω και να συνεχίσω να προχωράω. Γιατί τι άλλο μπορώ να κάνω;
Ξέρουμε ότι όποτε ξεπερνάμε αντιξοότητες, βγαίνουμε πιο δυνατοί, πιο έξυπνοι, πιο ικανοί. Ξέρουμε ότι αναπόφευκτα αργότερα θα αναγνωρίσουμε πως ότι βιώσαμε τώρα ήταν για το καλό. Οπότε γιατί να μη νιώσουμε έτσι από τώρα; Γιατί να περιμένουμε; Γιατί να μην χαμογελάσουμε από τώρα;
Ίσως οι άνθρωποι γύρω μας να δυσκολεύονται να το κατανοήσουν αυτό. Ίσως αυτό το χαμόγελο να είναι μια μικρή μόνο σταγόνα σε έναν ωκεανό γεμάτο κακία και σκοτάδι. Δεν έχει σημασία.
Αν θέλουμε να νικήσουμε κι αν θέλουμε να ζήσουμε, υπάρχει μία μόνο απάντηση.
Αποδοχή της μοίρας. Χαρά. Αυτό το ανίκητο χαμόγελο.
Η ζωή είναι μικρή. Και μπορεί να τελειώσει ανά πάσα στιγμή. Ποιος μας λέει ότι έχουμε το χρόνο να περιμένουμε να νιώσουμε καλύτερα αργότερα για ότι συνέβη; Ποιος μας λέει ότι μπορούμε να περιμένουμε να περάσουν μήνες και χρόνια για να μας δώσουν τη σωστή οπτική για την κατάσταση;
Υπάρχει μόνο το τώρα. Δεν υπάρχει χρόνος να είμαστε μίζεροι ή θυμωμένοι ή πικραμένοι.
Ας θυμηθούμε και την άλλη φράση του Νίτσε, που έχει γίνει πια κλισέ στις μέρες μας: Ότι δεν μας σκοτώνει, μας κάνει πιο δυνατούς.
Ότι κι αν συμβαίνει, όσο άσχημο κι αν είναι αυτό που σου έτυχε, όσο κάτι δεν σε σκοτώνει εκείνη τη στιγμή, υπάρχει μία μόνο απάντηση:
Αγάπησέ το. Αγκάλιασέ το. Χρησιμοποίησέ το.
Γιώργος Παλαιός
