Συχνά μια γυναίκα θύμα βιασμού, καταλήγει να είναι η ίδια δακτυλοδεικτούμενη. Υπάρχει η αντίληψη πως η ίδια με κάποιο τρόπο το «επεδίωξε», το «πρόκαλεσε»…. «Φταίει η ίδια» και όχι ο βιαστής. «Τι φορούσες; Δε μπορεί κάπως θα προκάλεσες κι εσύ» είναι ένα από τα πιο συχνά ερωτήματα που κάνουν στα θύματα σeξουαλικής επίθεσης. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις που ανάλογες θέσεις έχουν ακουστεί ακόμη και στις δικαστικές αίθουσες.
Μία δημιουργική έκθεση, που οργανώθηκε στο πανεπιστήμιο του Κάνσας έχει στόχο να δώσει μια ηχηρή απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις. Η έκθεση με τίτλο «Τι φορούσατε;» περιλαμβάνει 18 ιστορίες σeξουαλικής κακοποίησης και αναπαραστάσεις για το τι φορούσε κάθε θύμα τη στιγμή της επίθεσης. Τα ρούχα της έκθεσης περιλαμβάνουν ένα μπικίνι, ένα κίτρινο παιδικό πουκάμισο, ένα στενό κόκκινο φόρεμα, ένα απλό μπλουζάκι, ένα τζιν και πολλά άλλα ρούχα.
Το συγκεκριμένο πρότζεκτ δημιουργήθηκε το 2013 από τον Jen Brockman, διευθυντή του Κέντρου Πρόληψης και Εκπαίδευσης Σeξουαλικής Προσβολής του πανεπιστημίου του Κάνσας και από την Mary A. Wyandt-Hiebert, η οποία επιβλέπει όλες τις πρωτοβουλίες προγραμματισμού στο κέντρο εκπαίδευσης βιασμών του πανεπιστημίου του Αρκάνσας. Η έκθεση έχει παρουσιαστεί σε πολλές σχολές από το 2013, συμπεριλαμβανομένου του Πανεπιστημίου του Αρκάνσας και του Πανεπιστημίου της Αϊόβα.
Ο Brockman δήλωσε στη Huffington Post ότι ο κύριος στόχος του «Τι φορούσες;» είναι να προωθήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με το θέμα της σeξουαλικής βίας και να καταπολεμήσει την κατηγοριοποίηση των θυμάτων.
«Οι συμμετέχοντες μπορούν να έρθουν στη γκαλερί και να δουν τους εαυτούς τους να αντικατοπτρίζονται όχι μόνο στα ρούχα αλλά και στις ιστορίες. Είναι πολύ πιθανό να αναγνωρίσουν ρούχα παρόμοια με αυτά που έχει ο καθένας στην ντουλάπα του ή που φορούσε χθες το βράδυ. Με αυτό τον τρόπο, ίσως καταφέρουμε να ξεφύγουμε από την λανθασμένη άποψη ότι τα ρούχα μπορεί να έχουν τον παραμικρό συσχετισμό με μία σeξουαλική κακοποίηση», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Τι φορούσες; Ένα μαγιό. Κάναμε κανό όλη τη μέρα στο ποτάμι και περνάγαμε πολύ ωραία. Μέχρι που μπήκαν στη σκηνή μου όταν προσπαθούσα να αλλάξω ρούχα», αναφέρει μία από τις ιστορίες. Το πρότζεκτ συγκέντρωσε 40 ιστορίες σeξουαλικής βίας, αλλά μόνο 18 εκτίθενται επί του παρόντος στο πανεπιστήμιο του Κάνσας. Ο Brockman επισήμανε ότι οι ιστορίες συλλέχθηκαν κυρίως από φοιτήτριες.
Οι κοπέλες μοιράστηκαν τις ιστορίες τους με διάφορους τρόπους, όπως σε ζωντανές συνεντεύξεις, σε ανώνυμα φόρουμ περιοδικών ή σε πλατφόρμες στο ίντερνετ όπου τα θύματα μπορούν να γράψουν τις ιστορίες τους, χρησιμοποιώντας online hashtags. Σημειώνεται, ότι τα ρούχα δόθηκαν σε πανεπιστημιακούς φοιτητές με σκοπό να αναπαραστήσουν τους ρόλους των θυμάτων τη στιγμή της επίθεσης, από τις ιστορίες που συλλέχθηκαν. Σύμφωνα μάλιστα με τον Brockman, οι αντιδράσεις για το πρότζεκτ ήταν πολύ θετικές.
Όταν έρχονται τα θύματα των επιθέσεων έχουν την τάση να επιβεβαιώνουν τις ιστορίες αναπαράστασης και τα ρούχα που φορούσαν. Συχνά τονίζουν ότι «Αυτό ήταν το ντύσιμό μου. Αυτό που κρέμεται σε αυτόν τον τείχος τώρα, είναι το ρούχο που φορούσα εκείνη τη μοιραία μέρα» ή «Αυτή είναι η ιστορία μου. Αυτή η ιστορία είναι ακριβώς όπως μου συνέβη» είπε ο Brockman.
«Δεν είναι τα ρούχα που προκαλούν σeξουαλική βία, αλλά το άτομο που προκαλεί τη βλάβη. Ξέρουμε ότι είναι μια στιγμή ανακούφισης για τα θύματα και μία στιγμή ενημέρωσης της κοινωνίας για το συγκεκριμένο θέμα. Αυτό είναι και το πραγματικό κίνητρο πίσω από το έργο», κατέληξε.
«Τι φορούσες; Ένα παντελόνι και ένα μπλουζάκι . Είχα παρουσίαση εκείνη τη μέρα. Πήραν τα ρούχα μου στο νοσοκομείο μετά τον βιασμό. Δε ξέρω τι τους συνέβη μετά».
«Τι φορούσες; Ένα καλοκαιρινό φόρεμα. Μήνες αργότερα η μητέρα μου που στεκόταν μπροστά στην ντουλάπα μου, αναρωτιόταν γιατί δε φορούσα φορέματα πια. Ήμουν έξι χρονών».
«Τι φορούσες; Δεν πήγα κάποιες μέρες στη δουλειά μετά από αυτό που συνέβη. Όταν το αφεντικό μου με ρώτησε για τα ρούχα μου του απάντησα ότι πήγαινα σε αγώνα μπάσκετ, οπότε φορούσα απλά ένα τζιν και ένα μπλουζάκι. Έφυγα και δεν ξαναγύρισα ποτέ».
