ΓΙΟΡΤΗ ΣΗΜΕΡΑ: Οι άγιοι Απόστολοι Ανδρόνικος και Ιουνία συγκαταλέγονται ανάμεσα στους εβδομήκοντα Αποστόλους του Κυρίου μας, τους οποίους εορτάζουμε στις 4 Ιανουαρίου.
Συνεργάσθηκαν με τον Απόστολο Παύλο, για τους οποίους γράφει στην προς Ρωμαίους επιστολή του: «Ασπάσασθε Ανδρόνικον και Ιουνίαν τους συγγενείς μου και συναιχμαλώτους μου, οίτινες είσιν επίσημοι εν τοις αποστόλοις, οι και προ εμού γεγόνασιν εν Χριστώ»(Προς Ρωμαίους, ιστ’ 7). Δηλαδή, χαιρετήστε τον Ανδρόνικο και την Ιουνία, τους συμπατριώτες μου, που καταδιώχθηκαν και φυλακίσθηκαν μαζί μου και είναι διακεκριμένοι μεταξύ εκείνων που ασκούν την αποστολή του κηρύγματος, και οι όποιοι μάλιστα προσήλθαν στο Χριστό πρωτύτερα από μένα.
Από την αρχή γεννήθηκε πρόβλημα, αν η αιτιατική «Ιουνίαν» δηλώνει άνδρα ή γυναίκα. Εκ των παλαιών ερμηνευτών ο Ωριγένης θεωρεί τον Ανδρόνικον και τον «Ιουνίαν» άνδρα ως «εξ Ιουδαίων Χριστιανούς». Οι αείμνηστοι καθηγηταί του Πανεπιστημίου, Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, Ν. Λούβαρης και Β. Ιωαννίδης, γράφουν ότι πρόκειται περί γυναικός. Εν τοιαύτη περιπτώσει, η Ιουνία, θα ήτο σύζυγος ή αδελφή του ’Ανδρονίκου.
Αμφότεροι προσήλθαν ενωρίτερα του Παύλου εις τον χριστιανισμό. Ίσως δε πρωτοστάτησαν εις την διάδοση του Ευαγγελίου στη Μ. Ασία και τη Ρώμη. Ο Παύλος θα τους γνώριζε κατά την εν Μ. Ασία δράση του και θα πληροφορήθηκε την εις Ρώμη μετάβασή τους. Κατά τον Ιππόλυτον (ΒΕΠΕΣ, τόμ. 6ος σ. 297 στίχ. 29), ο Ανδρόνικος κατέστη επίσκοπος Πανονίας, κατά δε τον ψευδο-Δωρόθεον Ισπανίας. Η Εκκλησία μας εορτάζει την εύρεση των λεψάνων τους στις 22 Φεβρουάριου. Τα λείψανά τους ευρέθηκαν επί πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Θωμά το 607-610 μ.Χ. κείμενα εν γη. Μετά παρέλευση δε καιρού απεκαλύφθη δι’ οράματος εις Νικόλαον τον κληρικόν και καλλιγράφον, ότι από τα ευρεθέντα λείψανα μερικά ανήκουν στους Αποστόλους Ανδρόνικον και Ιουνίαν.
Τιμώνται από την εκκλησία μας στις 17 Μαΐου
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.
Δυὰς φωτοειδής, ἱερῶν Ἀποστόλων, καὶ κήρυκες Χριστοῦ, ἀνεδείχθητε κόσμω, τοὶς πάσι κατασπείραντες, τὸ τῆς χάριτος κήρυγμα, ὅθεν σήμερον, ἠμᾶς πιστῶς εὐφημοῦμεν, ὢ Ἀνδρόνικε, καὶ Ἰουνία θεόφρον, Χριστὸν μεγαλύνοντες.