Μπορεί να φαίνεται δύσκολο το μεγάλωμα ενός δυναμικού παιδιού, καθώς έχει την δική κρίση του τι χρειάζεται, αναλαμβάνει τις ευθύνες του αλλά και επιμένει σε αυτό που εκείνο θεωρεί καλύτερο για τον εαυτό του, έχει υψηλή ενέργεια και πολλές φορές γίνεται προκλητικό και επίμονο.
Πώς όμως μπορούμε να προστατέψουμε αυτές τις υπέροχες ιδιότητες και να ενθαρρύνουμε τη συνεργασία ως γονείς μαζί του;
Τα δυναμικά παιδιά είναι βιωματικοί μαθητές
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να τεστάρουν από μόνα τους τι ισχύει στην πραγματικότητα, πχ, αν η σόμπα είναι καυτή. Αφήστε τα λοιπόν να μάθουν μέσα από την βιωματική τους εμπειρία – εκτός αν ανησυχείτε για σοβαρό τραυματισμό – αντί να τα προστατέψετε! Μάλιστα, να ξέρετε πως αρκετές φορές θα προσπαθήσει «να τεντώσει» τα όρια για να δει μέχρι που μπορεί να φτάσει, άλλωστε αυτός είναι ο τρόπος του για να μάθει. Αν καταλάβετε αυτό τον τρόπο, θα μπορείτε να είστε πιο ήρεμοι, κάτι που θα προστατέψει τη σχέση σας.
Τα δυναμικά παιδιά θέλουν την κυριαρχία περισσότερο από οτιδήποτε άλλο
Αφήστε το να αναλάβει όσο το δυνατόν περισσότερες από τις δικές του δραστηριότητες. Μην το παρακαλάτε να πλύνει τα δόντια του. Αντίθετα, ρωτήστε το «Τι άλλο πρέπει να κάνετε πριν φύγουμε;» Εάν φαίνεται να μην ξέρει να απαντήσει, πείτε του ήρεμα: «Κάθε πρωί τρώμε, πλένουμε τα δόντια, πηγαίνουμε στην τουαλέτα και ετοιμάζουμε την τσάντα. Σε είδα που ετοίμασες τη τσάντα, μπράβο σου! Τώρα, τι πρέπει να κάνεις πριν φύγουμε». Τα παιδιά που νιώθουν περισσότερο ανεξάρτητα και υπεύθυνα για τον εαυτό τους θα έχουν λιγότερη ανάγκη να αντιδράσουν, καθώς μαθαίνουν τις ευθύνες τους σχετικά νωρίς.
Τα δυναμικά παιδιά θέλουν επιλογές
Δώστε του επιλογές, καθώς η ευκαιρία να το κάνει να νιώθει καλά. Απλά, οι επιλογές που του δίνετε να είναι σχετικά εύκολες στην πραγματοποίηση και δεν σας δημιουργούν πρόβλημα. Για παράδειγμα, «Θέλεις να φύγουμε τώρα ή σε 10 λεπτά; Σε 10 λεπτά λοιπόν (αν σας πει για τα 10 λεπτά) και αν δυσκολευτείς να σταματήσεις να παίζεις σε 10 λεπτά, πώς μπορώ να σε βοηθήσω;» Έτσι, του δίνετε την επιλογή αλλά και την ανάληψη της ευθύνης του. Οι ίδιες επιλογές αφορούν και τα ρούχα τους, τα παιχνίδια τους, το φαγητό τους, κλπ.
Τα δυναμικά παιδιά θέλουν να ακούγονται
Εσείς, ως ενήλικας, θα το ξέρετε πολύ καλύτερα αυτό! Ακούστε λοιπόν το παιδί σας, χωρίς να το διακόπτετε και να το κρίνετε. Αν μάλιστα έχει προηγηθεί και διένεξη, τότε είναι απαραίτητο να νιώσει πως το ακούτε, ώστε να πέσει η ένταση και να συνεννοηθείτε. Για παράδειγμα: “Ακούω ότι δεν θέλεις να κάνεις μπάνιο. Μπορείς να μου πεις το λόγο;» Μπορεί ο λόγος που θα ακούσετε να σας φανεί γελοίος, χαζός ή …ανύπαρκτος. Για το παιδί σας όμως ισχύει, για αυτό προσπαθήστε να μάθετε περισσότερα, δείχνοντας πως σέβεστε αυτό που ακούτε, χωρίς να το κοροϊδέψετε ή να το υποτιμήσετε.
Τα δυναμικά παιδιά θέλουν να εκφράζουν την άποψή τους
Για παράδειγμα, μπορεί να είναι θυμωμένο επειδή υποσχεθήκατε να πλύνετε το αγαπημένο του μπλουζάκι αλλά το ξεχάσατε. Και εκείνο να επιμένει ενώ εσείς εύκολα τα χαρακτηρίζετε πεισματάρικο ή ισχυρογνώμων.
Σκεφτείτε πως εκείνο νιώθει δικαιολογημένο το θυμό του καθώς δεν τηρήσατε την υπόσχεσή σας, ενώ από την άλλη εσείς θέλετε να είναι συνεπής στις δικές του υποσχέσεις απέναντί σας! Ποιος είναι ο υποκριτής εδώ λοιπόν; Πώς θα πάτε παρακάτω; Ζητήστε συγνώμη ειλικρινά για την αθέτηση της υπόσχεσής σας και πηγαίνετε μαζί να το πλύνετε. Μπορείτε ακόμη και να του δείξετε – αν είναι σε κατάλληλη ηλικία – πώς να πλένει τα ρούχα του, ώστε να μην έρθετε πάλι σε αυτή την θέση αλλά και να μπορεί να μην εξαρτιέται από εσάς…
Τα δυναμικά παιδιά συμπαθούν τη ρουτίνα και τους κανόνες
Με αυτόν τον τρόπο, δεν είστε ο «κακός γονιός» που το πιέζετε. Αντίθετα, για παράδειγμα, απλά ακολουθεί – και προγραμματίζεται – με το ότι «Στο σπίτι μας, ολοκληρώνουμε τα μαθήματα πριν δούμε τηλεόραση, παίξουμε στον υπολογιστή, κλπ».
Τα δυναμικά παιδιά θέλουν σεβασμό και ενσυναίσθηση
Τα περισσότερα δυναμικά παιδιά αναζητούν τον σεβασμό. Εάν τον προσφέρετε, δεν χρειάζεται να παλέψουν για να προστατεύσουν τη θέση τους στην οικογένεια και να κερδίσουν τον σεβασμό σας. Και, όπως και οι υπόλοιποι, βοηθάει πολύ αν αισθάνονται κατανοητοί.
Εάν βλέπετε πως η άποψή του είναι λάθος – για παράδειγμα, θέλει να φορέσει το μπλουζάκι με τον σούπερμαν σε μία εκδήλωση που δεν αρμόζει όμως, μπορείτε να προσφέρετε επιλογές όπως είπαμε παραπάνω: «Ξέρω ότι σου αρέσει αυτό το μπλουζάκι αλλά όταν πηγαίνουμε στην χ εκδήλωση, ντυνόμαστε πιο καλά για να δείξουμε σεβασμό. Μπορούμε όμως να το πάρουμε μαζί μας και να το βάλεις όταν φύγουμε στο αυτοκίνητο ή όταν επιστρέψουμε στο σπίτι…τι λες;»
Τα δυναμικά παιδιά πειθαρχούν μέσα από την καλή σχέση και ποτέ με την τιμωρία
Τα παιδιά δεν μαθαίνουν όταν βρίσκονται στη μέση ενός καυγά. Όπως γίνεται με όλους μας η αδρεναλίνη κυριαρχεί εκείνη την ώρα και η μάθηση διακόπτεται. Μην ξεχνάτε πως τα παιδιά συμπεριφέρονται με κάποιο τρόπο επειδή θέλουν να μας ευχαριστήσουν. Όσο περισσότερο τιμωρείτε το παιδί σας, τόσο περισσότερο υπονομεύετε την επιθυμία του να σας ευχαριστήσει.
Εάν είναι αναστατωμένο, βοηθήστε το να εκφράσει αυτό που νιώθει, τον πόνο, τον φόβο ή την απογοήτευσή του, ώστε να ηρεμήσει. Τότε θα μπορεί να σας ακούσει όταν υπενθυμίσετε ότι στο σπίτι σας, μιλάτε ήρεμα και ευγενικά ο ένας στον άλλο. Φυσικά, πρέπει να το κάνετε πράγματι για να το ακούσει αυτό. Μπορεί το παιδί σας να μην κάνει πάντα αυτό που του λέτε, αλλά πάντα, θα κάνει αυτό που κάνετε…
Μαρίνα Μόσχα
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σ∈ξουαλικής Υγείας
