H τοποθέτηση μιας πέργκολας, πέραν της λειτουργικότητας και χρηστικότητας για λόγους προστασίας από ήλιο ή και βροχή, συμβάλει καθοριστικά και στην γενικότερη διαμόρφωση και αισθητική εξωτερικών χώρων δημιουργώντας και οπτικά ένα προστατευμένο “κεντρικό” σημείο, με βάση το οποίο το σύνολο ενός κήπου ή μπαλκονιού μπορεί σταδιακά να μετατραπεί σε έναν πραγματικά όχι μόνο λειτουργικό αλλά και “ζεστό” χώρο.
Η επιλογή της κατάλληλης πέργκολας τόσο σε ό,τι αφορά την μορφή-εμφάνισή της όσο και κυρίως στον τρόπο σχεδιασμού-κατασκευής, εξαρτάται τόσο από τις δυνατότητες του ίδιου του χώρου, αν π.χ θα πρόκειται για μια πέργκολα ελεύθερα τοποθετημένη ή στηριγμένη σε τοίχο σε κάποια της πλευρά, όσο και από την ανάγκη που πρωτίστως θα εξυπηρετήσει η οποία και καθορίζει τον τύπο της οροφής της αν π.χ θα τοποθετηθεί με σκοπό την απόλυτη σκίαση-προστασία από βροχή, αν πρόκειται για μια πέργκολα με ακάλυπτη ή μερικά καλυπτόμενη την οροφή της π.χ με αναρριχητικά φυτά κλπ.
Το συνολικό μέγεθος, ο τύπος της οροφής και τα υλικά που απαιτούνται για την διαμόρφωσή της, διαχωρίζει αυτού του τύπου τις κατασκευές σε “ελαφρές” και πιο “βαρέως τύπου”, αφού είναι προφανές ότι ο συνολικός σχεδιασμός μιας πέργκολας η οποία πρόκειται π.χ να δεχθεί το βάρος μιας κλασσικής κεραμοσκεπής είναι διαφορετικός από κάποια για την οποία θα χρησιμοποιηθεί ασφαλιστικό κεραμίδι, καλάμι, τέντα κλπ. όπως αντίστοιχα και εκείνος για μια κατασκευή που θα λειτουργήσει πχ σαν σκέπαστρο ενός παραθύρου ή μικρού μπαλκονιού, σε σχέση με μεγαλύτερους εξωτερικούς χώρους..
Ακόμη και σε πιο σύνθετα-περίπλοκα σχέδια, η βασική διαδικασία που αφορά την τοποθέτηση-στήριξη-ένωση δοκαριών και επιμέρους ξύλων, είναι πανομοιότυπη.
Όλα τα ξύλα ενώνονται-στερεώνονται, τόσο μεταξύ τους όσο και πάνω σε τοίχο, με ειδικές βάσεις στήριξης (δοκοθήκες) και μεταλλικές γωνιές που βιδώνονται πάνω στα ξύλα ή και στον τοίχο και διατίθενται σε διάφορα είδη, ανάλογα με το μέγεθος και την ακριβή θέση των ξύλων που πρόκειται να σταθεροποιήσουν (ξύλα σε οριζόντια ή κάθετη διάταξη, γωνίες κλπ).
Θα τις βρείτε σε καταστήματα με είδη κιγκαλερίας, πολυκαταστήματα ειδών σπιτιού αλλά και εξειδικευμένα καταστήματα και eshops που διαθέτουν υλικά για τέτοιου είδους κατασκευές.
Ο σχεδιασμός-υπολογισμός κόστους για τα πόσα και ποιου είδους ξύλα και βάσεις στήριξης χρειάζεστε, για την κατασκευή του βασικού σκελετού μιας πέργκολας, είναι αυτονόητο ότι πρωταρχικά εξαρτάται από το μέγεθος της επιφάνειας που θα καλύψει και την ποιότητα των ξύλων, αν π.χ θα επιλέξετε ήδη εμποτισμένη ξυλεία ή εντελώς άβαφτα και ακατέργαστα ξύλα των οποίων εσείς θα κάνετε την τελική επεξεργασία με ειδικό βερνίκι ή και χρώμα, αλλά και από τα καθαρά διακοσμητικά στοιχεία της. Αν π.χ θα είναι μια πέργκολα εξ΄ολοκλήρου δημιουργημένη από απλά (τετραγωνισμένα σε όλες τις πλευρές τους δοκάρια-ξύλα) ή αν για κάποια κεντρικά δοκάρια οροφής θα χρησιμοποιηθούν δοκάρια με κάποιο σχέδιο στο τέλειωμά τους (φουρούσια), αν θα προσθέσετε ή όχι κάποια επιπλέον διακοσμητικά μεταλλικά στοιχεία (συνήθως με την χρήση μεταλλικών διακοσμητικών βάσεων αντί για απλά ξύλα στις ενώσεις-γωνίες) κλπ.
Γενικά, μελετώντας λύσεις, υλικά και κόστος για τέτοιου είδους μεγάλες και μόνιμες κατασκευές, εκτεθειμένες στις καιρικές συνθήκες, είναι προτιμότερη η εξ΄ αρχής επιλογή μιας τουλάχιστον μέσης ποιότητας ξύλου αφού η χρήση πολύ οικονομικών ξύλων που όμως πχ μετά 3-4 χρόνια θα αρχίσουν να σαπίζουν και θα απαιτούν αντικατάσταση θα αποδειχθεί μακροπρόθεσμα μια κάθε άλλο παρά οικονομική και σωστή επιλογή.
Δοκάρια και ξύλα κατάλληλα για τέτοιους είδους κατασκευές, θα βρείτε, επίσης, σε όλα τα γενικά καταστήματα με είδη ξυλείας, πολυκαταστήματα ειδών σπιτιού που διαθέτουν αντίστοιχο τμήμα αλλά και εξειδικευμένα για τέτοια είδη-υλικά καταστήματα, σε διάφορες ποιότητες, διαστάσεις και τιμές.
Από όπου προμηθευτείτε τα ξύλα, με μια πολύ μικρή συνήθως επιβάρυνση, θα σας τα κόψουν στις ακριβείς διαστάσεις που χρειάζεστε ή και θα μορφοποιήσουν κάποια από αυτά έτσι ώστε, αν θελήσετε μόνοι σας και χωρίς την βοήθεια κάποιου ειδικού τεχνίτη να κατασκευάσετε μια πέργκολα, θα χρειαστεί απλώς να “συναρμολογήσετε” – ενώσετε τα ξύλα μεταξύ τους χωρίς πχ να απαιτηθεί εσείς να τα κόψετε στις άκρες, σε κάποια σημεία που πιθανόν θέλετε να δημιουργήσετε εγκοπές ώστε κάποια να “θηλυκώνουν” αντί απλώς να εφάπτονται κλπ. Πέραν των υλικών, τα μόνα βασικά εργαλεία που θα σας χρειαστούν σε αυτήν την περίπτωση, είναι κρουστικό δράπανο (μπλάκεντεκερ) για να βιδώσετε τις βάσεις στήριξης και φυσικά αλφάδι ώστε να ελέγχετε διαρκώς ότι κάθε ξύλο τοποθετείται σε απόλυτα ευθεία θέση και στοιχισμένο σε σχέση με τα υπόλοιπα.
Η κατασκευή της οροφής, το τελικό στάδιο που ολοκληρώνει την κατασκευή μιας σκεπασμένης πέργκολας, επίσης διαμορφώνει καθοριστικά το συνολικό της κόστος αφού ασφαλώς αυτό είναι διαφορετικό ανάλογα με το υλικό-μέσο που θα επιλέξετε, πχ αναρριχώμενα φυτά, τέντα, καλάμι, ψάθα, κεραμοσκεπή με παραδοσιακό κεραμίδι, σκεπή καλυμμένη με ασφαλτικό κεραμίδι κλπ.
Και…
* Το ύψος και η πιθανή κλίση της σκεπής σε μια σκεπασμένη, πέργκολα είναι καθοριστικοί παράγοντες για το αν τελικώς αυτή θα εκπληρώσει με επιτυχία τον σκοπό της, όταν αυτός είναι κυρίως η σκίαση και προστασία από τον ήλιο. Τοποθετημένη σε μεγαλύτερο από το ενδεδειγμένο ύψος πολύ πιθανό να προσφέρει πολύ λιγότερη προστασία, ενώ αν τοποθετηθεί χαμηλότερα ή με κλίση μεγαλύτερη από αυτή που πρέπει αφ΄ενός θα δημιουργεί μια “ασφυκτική” ατμόσφαιρα τις χωρίς ηλιοφάνεια ώρες, αφ΄ετέρου θα μειώσει αισθητά το φως που εισέρχεται από παράθυρα- μπαλκονόπορτες που βρίσκονται στο ίδιο σημείο.
* Την αντοχή μιας πέργκολας, εκτός από την αρχική επιλογή ποιοτικών ξύλων, καθορίζει και η μετέπειτα συντήρησή τους, όπως συμβαίνει γενικά για όλες τις εκτεθειμένες σε εξωτερικούς χώρους ξύλινες κατασκευές. Θα πρέπει τουλάχιστον ανά 1-2 χρόνια να περνιούνται με προστατευτικό βερνίκι εμποτισμού που καθυστερεί την φθορά-διάβρωση από νερό και σαράκι.
* Η στήριξη των κάθετων δοκαριών μιας πέργκολας στο έδαφος γίνεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως και για όλα τα άλλα ξύλα, με την χρήση δηλαδή των ειδικών βάσεων στήριξης (δοκοθήκες) και οπωσδήποτε σε καμία περίπτωση εφαπτόμενα σε χώμα, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα την πολύ γρήγορη διάβρωση του ξύλου στο σημείο αυτό λόγω της υγρασίας.
Στις περιπτώσεις που θέλετε να τοποθετήσετε μια πέργκολα σε κήπο-αυλή και σε σημείο που το δάπεδο δεν είναι ήδη επικαλυμμένο με τσιμέντο, πλάκες κλπ. θα πρέπει τουλάχιστον στα σημεία στήριξης της κατασκευής να δημιουργηθούν τσιμεντένιες βάσεις πάνω στις οποίες θα στηριχτούν οι δοκοθήκες.
* Αντί ξύλινος ο σκελετός μιας πέργκολας μπορεί φυσικά να είναι σιδερένιος – μεταλλικός, κάτι που σε ορισμένες περιπτώσεις π.χ σε περιοχές με ιδιαίτερα αντίξοες καιρικές συνθήκες που πολύ πιο γρήγορα θα καταπονήσουν το ξύλο, για την κάλυψη πολύ μεγάλων χώρων με μια πέργκολα που θα δεχτεί το αντίστοιχα πολύ μεγάλο βάρος μιας κεραμοσκεπής ή και αντίστροφα για την δημιουργία μιας πολύ ελαφριάς κατασκευής π.χ προορισμένες αποκλειστικά για την στήριξη αναρριχώμενων φυτών κλπ. αυτή είναι η πιο ενδεδειγμένη λύση, με την χρήση αντίστοιχα είτε μεγάλης διαμέτρου σιδερένιων δοκαριών είτε ενός σκελετού κατασκευασμένου από λεπτά σίδερα. Σε αυτή την περίπτωση η λύση ενός ειδικού σε τέτοιες κατασκευές είναι σχεδόν …μονόδρομος, αφού εδώ οι ενώσεις των κομματιών δεν μπορούν ασφαλώς να γίνουν με τον ίδιο τρόπο όπως εάν επρόκειτο για ξύλα και απαιτείται ηλεκτροκόλληση.
* Η σκίαση που προσφέρει μια πέργκολα τοποθετημένη σε μπαλκόνι ή κήπο, μπορεί να επιτυγχάνεται όχι μόνο μέσω του τρόπου που θα επιλεγεί για το σκέπασμα της οροφής, αλλά και με αντίστοιχα υλικά-μέσα τοποθετημένα στις κάθετες πλευρές της όπως πχ καλαμένια ή ψάθινα “στόρια“, κάθετα τοποθετημένες τέντες κλπ.
* Αποφασίζοντας να μην αποπειραθείτε μόνοι σας μια τέτοια κατασκευή, αλλά να την αναθέσετε σε κάποιον ειδικό, κάντε μια εκτεταμένη έρευνα αγοράς για το πιθανό τελικό κόστος, οι διαφορές πολύ συχνά είναι αρκετά μεγάλες, μελετήσετε κατά πόσο σας συμφέρει ή όχι να προμηθευτείτε εσείς τα ξύλα και λοιπά υλικά ή όχι κλπ. και προτιμήστε να έχετε δει δείγματα δουλειάς του κάθε επαγγελματία πριν αποφασίσετε, πρόκειται συνήθως όχι μόνο για διόλου ευκαταφρόνητου κόστους κατασκευές αλλά και ιδιαίτερα καθοριστικές τόσο για την λειτουργικότητα όσο και για την συνολική εμφάνιση εξωτερικών χώρων, οι δυσάρεστες εκ των υστέρων …εκπλήξεις, δύσκολα θα διορθωθούν.
