Τα βήματα που θα ακολουθήσετε για να πάτε το παιδί σας στο κρεβάτι του και να κοιμηθεί μόνο του θα εξαρτηθεί από την ηλικία του και τους λόγους για τους οποίους δεν κοιμάται στο δωμάτιό του. Εάν το παιδί σας είναι ακόμα βρέφος, θα έχετε πιο εύκολο έργο για να μάθει να κοιμάται στο δωμάτιό του. Καθώς το παιδί σας μεγαλώνει και έχει συνηθίσει να κοιμάται με τους δύο γονείς ή με έναν από τους δύο θα είναι πιο δύσκολο τονίζουν οι επιστημονικοί συνεργάτες του κέντρου λογοθεραπείας ikid.
Αρχικά θα πρέπει να αισθάνεστε εσείς έτοιμοι. Θα πρέπει να είστε σταθεροί στην απόφασή σας και δε θα την αλλάξει όποια κι αν είναι η αντίδρασή του. Θα πρέπει το πρώτο διάστημα να έχετε υπομονή, επιμονή και αντοχή. Η διαδικασία αυτή μπορεί να σας πάρει από λίγες μέρες μέχρι κάποιες εβδομάδες. Εσείς όμως πρέπει να σκέφτεστε πάντα το στόχο σας «Να μάθετε το παιδί σας να κοιμάται μόνο του!».
1. Αν το παιδί σας βρίσκεται σε ηλικία που μπορεί να εκφράσει το λόγο που θέλει να κοιμάται μαζί σας, μπορείτε να το συζητήσετε μαζί του, να παίξετε με κούκλες ή φιγούρες που αντιπροσωπεύουν τα μέλη της οικογένειάς (σε διάφορες οικογενειακές καταστάσεις: γεύματα, πηγαίνοντας στο πάρκο, την οδήγηση στο αυτοκίνητο, τον ύπνο), να ζωγραφίσετε μαζί για να εκφράσει τυχόν φόβους ή ανησυχίες του.
2. Αν το παιδί σας φοβάται τη διάρκεια της νύχτας, το σκοτάδι, να μείνει μόνο του, την ύπαρξη φαντασμάτων ή τεράτων στην ντουλάπα, δώστε του λύσεις να ξεπεράσει του φόβους του:
- Αφήστε ένα μικρό φως αναμμένο καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας και βάλτε του δίπλα του και ένα φακό ή φανάρι που θα μπορεί να το χρησιμοποιήσει αν νομίζει ότι θέλει περισσότερο φως στο δωμάτιό του. Την παραπάνω διαδικασία μπορείτε να την εντάξετε σαν παιχνίδι κατά τη διάρκεια της ημέρας, παίζοντας στο σκοτάδι και ανοίγοντας το φως ή το φακό για να βρείτε κάτι ή κάποιον που κρύβεται.
- Βάλτε του λίγη μουσική πριν κοιμηθεί σε χαμηλή ένταση ή τραγουδήστε του εσείς μέχρι να το πάρει ο ύπνος στο κρεβάτι του.
- Διαβάστε του ένα παραμύθι ή πείτε του μια ευχάριστη ιστορία.
- Πριν κοιμηθεί μπορείτε να ελέγχετε μαζί του τους χώρους που του προκαλούν φόβο.
- Δώστε του να πάρει αγκαλίτσα το αγαπημένο του κουκλάκι ή αντικείμενο. Αν δεν έχει μπορείτε μαζί να βρείτε.
3. Αν ανακαλύψετε ότι το παιδί σας ζηλεύει τον ένα γονέα ή το μικρότερο αδερφάκι του δώστε του αρκετή προσοχή κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ασχοληθείτε μαζί του μεμονωμένα (π.χ. πηγαίνετε μαζί σούπερ μάρκετ, φτιάξτε μαζί ένα γλυκό, ζωγραφίστε μαζί, πηγαίνετε μια βόλτα, κά). Να του εκφράζετε πάντα τα συναισθήματα αγάπης που έχετε για αυτό.
4. Μη ξεχνάτε να επιβραβεύετε τις προσπάθειες του παιδιού να κοιμηθεί μόνο του κατά τη διάρκεια της μέρας και της νύχτας. Μπορείτε να φτιάξετε ένα πίνακα και κάθε φορά που θα έχει μία επιτυχημένη προσπάθεια να τοποθετεί στον πίνακα κάτι (μία χαρούμενη φατσούλα, έναν αγαπημένο του ήρωα, ένα μπράβο, ένα αυτοκόλλητο, κά) που να σηματοδοτεί την καλή του προσπάθεια.
5. Αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε κατά τη διάρκεια της μέρας φράσεις όπως «Φάε το φαγητό σου γιατί θα φωνάξω το γύφτο/ το τέρας» ή άλλες φιγούρες που μπορεί το παιδί να ανακαλέσει στο μυαλό του και να αισθάνεται φόβο.
6. Φτιάξτε το δωμάτιο του παιδιού με απαλά χρώματα στους τοίχους και διακοσμήστε το με πράγματα που θα διαλέξει το ίδιο το παιδί. Καλό θα ήταν τα παιχνίδια του να φυλάσσονται σε κουτιά ή σε κάποιο χώρο της ντουλάπας ώστε να μην του προκαλούν οι σκιές τους φόβο τη νύχτα. Ενώ ζωγραφιές που μπορεί να φτιάχνει να τοποθετούνται σε μεριά του τοίχου που να μην είναι απόλυτα ορατή από το κρεβάτι του.
7. Πολλές φορές οι γονείς πετυχαίνουν να βγάζουν το παιδί από το κρεβάτι τους, αλλά να πρέπει ένας από τους δύο να μείνει μαζί του στο δικό του κρεβάτι. Αυτό σταδιακά μπορεί να εξελιχθεί. Στην αρχή προσπαθήστε να κοιμηθείτε μαζί του, χωρίς όμως να τον αγκαλιάζετε. Έτσι δε θα αισθάνεται την παρουσία σας μέχρι να τον πάρει ο ύπνος. Στη συνέχεια μπορείτε να καθίσετε δίπλα στο κρεβάτι του σε ένα καρεκλάκι ή μαξιλάρι και σιγά σιγά περνώντας οι νύχτες να απομακρύνεστε από το κρεβάτι του. Αν τον πάρει ο ύπνος και το βράδυ ξυπνάει πολλές φορές για να επιβεβαιωθεί από την παρουσία σας, εσείς πρέπει να τον επιστρέφετε στο κρεβάτι του και να διατηρείτε την ίδια θέση που είχατε πριν κοιμηθεί, ώσπου να τον πάρει ξανά ο ύπνος. Ακόμα κι αν την νύχτα τρυπώνει ανάμεσά σας, εσείς θα πρέπει να το πάρετε και να το επιστρέψετε στο κρεβάτι του. Θα πρέπει να έχετε στο μυαλό σας ότι ο χρόνος του ύπνου σας είναι πολύτιμος, αλλά η εκπαίδευση του παιδιού σας αποτελεί σημαντικότερος στόχος!
8. Εξετάστε το μέγεθος του κρεβατιού. Μερικοί γονείς βάζουν το παιδί τους μετά από την κούνια σε μεγάλο κρεβάτι κάτι που μπορεί να προκαλεί φόβο στο παιδί και ανασφάλεια. Ένα πιο μικρό κρεβάτι μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα καλύτερη μετάβαση από την κούνια και να αισθάνεται πιο άνετα σε αυτό.
9. Καλό θα είναι πριν έρθει η ώρα του ύπνου να υπάρχει προειδοποίηση. Να λέγεται από τους γονείς «Σε λίγο θα πάμε για ύπνο» και να φτιάχνετε μία ρουτίνα (π.χ. κλείνω την τηλεόραση, πίνω το γάλα μου, πλένω τα δόντια μου, ξαπλώνω στο κρεβάτι μου, η μαμά μου διαβάζει ένα παραμύθι, κοιμάμαι).
10. Μην αφήνετε το μωρό ή το παιδί σας να εξασθενεί από το κλάμα. Στην αρχή εξηγήστε του «Είναι βράδυ και είναι ώρα να κοιμηθείς στο κρεβάτι σου» και επιστρέψτε το στο κρεβάτι του. Σε περίπτωση που φεύγει αρκετές φορές από το κρεβάτι μη χρησιμοποιείτε πια εκφράσεις, απλά επιστρέψτε το στο κρεβάτι του ακόμα κι αν οι φορές γίνουν από μία εκατόν μία!
Προσοχή: Συνοχή στους κανόνες, σταθερότητα, υπομονή και επιμονή. Για όλα αυτά θα υπάρξει στο τέλος η ανταμοιβή σας!
Αν δεν τα καταφέρετε απευθυνθείτε σε Παιδοψυχολόγο ή Παιδοψυχίατρο, ο οποίος θα διερευνήσει τις ανησυχίες του παιδιού και τις δικές σας και θα σας δώσει περαιτέρω συμβουλές που θα απευθύνονται στο παιδί σας εξατομικευμένα.
