Η κακιά πεθερά της εθνικής μας κινηματογραφίας που καμιά δεν ήταν καλή για τον γιόκα της, στον οποίο έκαμνε κιοφτέδες και χαλβά και τον συμβούλευε να μην πηγαίνει στα βαθιά, μόνο συστάσεις δεν χρειάζεται.
To απολαυστικότερο δίδυμο μητέρας-γιου του ελληνικού κινηματογράφου, Μαίρη Μεταξά και Κώστας Βουτσάς δηλαδή, το λατρέψαμε σε τόσες και τόσες ταινίες και το θυμόμαστε διαχρονικά στη «Νύχτα Γάμου», όπου η Μεταξά υποδύεται την κωνσταντινουπολίτισσα μάνα με κωμικοτραγικά αποτελέσματα.
Μια από τις πραγματικά μεγάλες καρατερίστες του σελιλόιντ, η υπερπροστατευτική και συχνά τσαούσα Μεταξά ήταν μια ταλαντούχα και εργατική ηθοποιός που έκανε αργά αλλά σταθερά βήματα στο ελληνικό θέατρο, πριν την ανακαλύψει όψιμα ο κινηματογράφος και την περιλάβει στο καστ των αξέχαστων παραγωγών του.
Η μπαλαρίνα Μαίρη Μεταξά ξεκίνησε την καριέρα της ήδη από το 1928, κατόπιν έγινε περιζήτητη στο ελληνικό σανίδι και κατέληξε να παίξει σε μερικές ταινίες όντας πια μεγάλη ηλικιακά. Το ντεμπούτο της έλαβε εξάλλου χώρα το 1958 στην «Κυρά μας τη μαμή», όπου ως απελπισμένη χωριάτισσα φέρνει το μωρό της να το κάνει καλά η μαμή Βασιλειάδου και αφήνει άπαντες με το στόμα ανοιχτό!
Κι έτσι θα χαρίσει απλόχερα γέλιο στον εμπορικό μας κινηματογράφο για πολλά ακόμα χρόνια, μέχρι το 1980 δηλαδή, με την πληθωρική της παρουσία και τους χαρακτηριστικούς κραυγαλέους δεύτερους ρόλους της.
Παρά το γεγονός ότι κινηματογραφικά δεν έγινε ποτέ ιδιαιτέρως γνωστή, είχε καντάρια ταλέντου και υποκριτικής δεξιότητας και αυτό ήταν σαφές στους πάντες. Η παντοτινή μητέρα του Βουτσά εντός οθόνης δεν είχε μάλιστα δικά της παιδιά στην πραγματική ζωή, αν και αυτό μόνο ρόλο δεν έπαιξε στην πορεία της ως κινηματογραφική μάνα.
Παρά το γεγονός ότι ο Δαλιανίδης την ανακάλυψε αργά, η Μεταξά πρόλαβε να παίξει σε 17 ταινίες της Φίνος Φιλμ και στις 7 από αυτές ήταν η υπερπροστατευτική μάνα του Βουτσά!
Στα 40 φιλμ που άφησε κληρονομιά στο ελληνικό κοινό, είναι πρόδηλο πως πρόκειται για μια σπουδαία ηθοποιό που τυποποιήθηκε για τις ανάγκες του εμπορικού κινηματογράφου, μιας και η πορεία της στο θέατρο ήταν πάντα μια άλλη ιστορία…
Πρώτα χρόνια
Η Μαίρη Μεταξά γεννιέται το 1910 (ή 1912) στη Βόρεια Θράκη (Ανατολική Ρωμυλία τότε) μέσα σε μεγαλοαστική οικογένεια της περιοχής. Τα παιδικά της χρόνια ήταν άνετα και η μικρή έλαβε πολύ καλή μόρφωση, αν και είχε αποφασίσει πως ήθελε να ασχοληθεί με το μπαλέτο και το θέαμα.
Την ξαναβρίσκουμε το 1928 να χορεύει ως μπαλαρίνα σε οπερέτες και να γίνεται σταθερή αναφορά του μουσικού θεάτρου της εποχής.
Αργότερα μεταπήδησε στο σανίδι και μετατράπηκε σε μια από τις πιο περιζήτητες ηθοποιούς της γενιάς της, παίρνοντας μέρος σε πλήθος θεατρικών παραστάσεων, συνήθως κωμωδίες…
Κινηματογράφος
Είναι απορίας άξιο πώς διέφυγε από τον ελληνικό κινηματογράφο για τόσα χρόνια η Μεταξά, το ντεμπούτο της οποίας θα λάβει χώρα όταν ήταν ήδη μεγάλη ηλικιακά και φτασμένη θεατρικά. Ο Φίνος της προσφέρει το πρώτο της συμβόλαιο το 1958 στην ταινία «Η Κυρά μας η μαμή», ανοίγοντάς της διάπλατα τις πόρτες του σινεμά.
Παρά το γεγονός ότι μπήκε από τη χαραμάδα στον κινηματογράφο, ήταν ιδιαιτέρως εργατική και υπομονετική και ήξερε πως τα καλύτερα θα έρχονταν. Κι έτσι την ώρα που παίζει σε 2-3 ταινίες τον χρόνο, θα πρέπει να περιμένει τα μέσα της δεκαετίας του 1960 για να την προσέξει ο Δαλιανίδης και να της δώσει σειρά ρόλων στις ταινίες του!
Μέχρι τότε είχε βέβαια στο ενεργητικό της πολλές κλασικές ταινίες, όπως οι «Αστέρω» (1959), «Το ξύλο βγήκε απ’ τον Παράδεισο» (1959), «Νταντά με το ζόρι» (1959), «Το κλωτσοσκούφι» (1960), «Μανταλένα» (1960), «Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης» (1963), «Ο Βέγγος σωφεράντζα» (1964), «Άπονη ζωή» (1964), «Φτωχός αλλά τίμιος» (1965), «Πικρή ζωή» (1965) και «Οι θαλασσιές οι χάντρες» (1966), για να αναφέρουμε μερικές μόνο.
Τα καλύτερα θα έρθουν από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, όταν θα παίξει σε αλησμόνητες κωμωδίες του μεγάλου πανιού, όπως «Ο ξυπόλυτος πρίγκηψ» (1966), «Νύχτα γάμου» (1967), « 5 γυναίκες για έναν άνδρα» (1967), «Γαμπρός απ’ το Λονδίνο» (1967), «Η ωραία του κουρέα» (1969) και «Το ανθρωπάκι» (1969), όταν θα έρθει στα κινηματογραφικά πράγματα η Πολυξένη Κοπέογλου!
Η θρυλική σκηνή στην παραλία της «Νύχτας Γάμου» (1967) ως Πολίτισσα Πηνελόπη Ιορδανίδου θα σφραγίσει την κινηματογραφική της περσόνα, εγκαθιδρύοντάς τη ως ελληνίδα μαμά του μεγάλου πανιού!
Το 1973 θα κάνει την τελευταία της εμφάνιση στον κινηματογράφο (έκανε και μια επιστροφή το 1980 με τον «Κώτσο στην ΕΟΚ» ως κυρία Ευρωπαΐδου), στο ανεπανάληπτο «20 γυναίκες κι εγώ», που ως Δόμνα Σωτηροπούλου μας χαρίζει σκηνές ανθολογίας όπως αυτή…
Το κινηματογραφικό δίδυμο Βουτσάς-Μεταξά έπαιξε επίσης σε πάμπολλα θεατρικά μαζί, ακόμα και στη μικρή οθόνη. Οι παλιότεροι θυμούνται ακόμα την τηλεοπτική σειρά του 1973 «Ο Ονειροπαρμένος» (ΥΕΝΕΔ) που η Μεταξά ερμηνεύει για μια ακόμα φορά τη φωνακλού μάνα (Ερμιόνη) του πρωτοεμφανιζόμενου στο γυαλί Κώστα Βουτσά. Η Μεταξά εμφανίστηκε και στο θρυλικό σίριαλ «Η γειτονιά μας»…
Η είδηση του θανάτου της
Όταν αποσύρθηκε από την ενεργό δράση η τηλεοπτική «κυρία Τουμπού», εξαιτίας προβλημάτων υγείας, όλοι την ξέχασαν αμέσως. Κι έτσι εκείνον τον σημαδιακό Ιανουάριο του 1987, όταν η δεινή καπνίστρια Μεταξά εισήχθη εσπευσμένα στο Σισμανόγλειο με σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα (έπασχε από χρόνια αποφρακτική ανεπάρκεια), ήταν μόνο ο κινηματογραφικός της γιος Κώστας Βουτσάς αυτός που πέρασε δίπλα της τις δύσκολες ώρες μέχρι τον θάνατό της στις 10 του μηνός.
Τα έξοδα της νοσηλείας της αλλά και η κηδεία της καλύφθηκαν με δαπάνη του Ταμείου Αλληλοβοήθειας του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, μιας και κανένας συγγενής της δεν εμφανίστηκε πουθενά. Αργότερα είπαν πως δεν της είχε απομείνει κανείς στη ζωή, αν και γι’ αυτό δεν είμαστε σίγουροι.
Η Μεταξά δεν είχε παντρευτεί ποτέ και δεν είχε παιδιά και ο επίλογος της ζωής της ήταν εντελώς μοναχικός. Ενταφιάστηκε στον πιο απομακρυσμένο τάφο -δίπλα στη μάντρα- του Νεκροταφείου Ζωγράφου και το ύστατο χαίρε το είπαν μια χούφτα παλιοί της συνάδελφοι.
«Έφυγες τυλιγμένη στη μοναξιά. Αλλά ο θάνατος στην εποχή μας θέλει δημόσιες σχέσεις», είπε χαρακτηριστικά ο Αρτέμης Μάτσας στον επικήδειο που εκφώνησε για την αξέχαστη μαμά του ελληνικού σινεμά. Όπως γράφτηκε, τέσσερα στεφάνια και καμιά πενηνταριά νοματαίοι συνόδευσαν τη σορό της ηθοποιού στην τελευταία της κατοικία.
Όλοι οι υπόλοιποι συνεχίζουμε βέβαια να τη θυμόμαστε ως Πηνελόπη Ιορδανίδου να παρατηρεί στη «Νύχτα γάμου» για την Πέπη: «Εμένα με φαίνεται κομματάκι ζεβζέκα!»…
