Τελικά χρειάζονται οι γονείς ψυχολογική και συμβουλευτική βοήθεια στο μεγάλωμα των παιδιών τους ή αρκεί το ένστικτό τους;
Αγγίζοντας την ερώτηση με τη ματιά του ειδικού, λέω πως ναι, κάποιοι γονείς χρειάζονται βοήθεια και κάποιοι ίσως όχι. Το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι παρατηρώντας αυτούς που την αναζητούν – άρα νοιώθουν πως την χρειάζονται – είναι εκείνοι που δεν θα έπρεπε να τη χρειάζονται γιατί ήδη έχουν αρκετή ευαισθησία. Αντίθετα εκείνοι που δεν την αναζητούν, είναι αυτοί που τη χρειάζονται και θα έπρεπε να την αναζητήσουν. Τι σχήμα οξύμωρο! Και τι μεγάλη αλήθεια!
Ας είμαστε ρεαλιστές. Η εποχή μας είναι γεμάτη προκλήσεις. Δίνονται τόσα πολλά που αν επιλέξεις να πάρεις κάποια από αυτά, είναι βέβαιο πως θα οδηγηθείς αλλού, αλλιώς. Αλήθεια είναι πως γενιές μεγάλωσαν χωρίς οι γονείς να έχουν κανένα ειδικό να αποταθούν. Στις δυσκολίες ήταν εκεί γύρω κάποιος που είχε αντιμετωπίσει το θέμα που «έκαιγε» λίγο πριν και μέσα απ’ τη δική του πείρα και γνώση, οδηγούσε και τους επόμενους που ή έκαναν ότι έλεγαν οι παλιότεροι ή κάποιοι (οι πιο τολμηροί) αντιδρούσαν στο κατεστημένο. Κι έτσι φέραμε τον κόσμο εδώ που τον φέραμε.
Η ερώτηση εδώ είναι: Μας αρέσει ο κόσμος που φτιάξαμε;
Μήπως είναι ανάγκη να μαζευτούμε και να ομολογήσουμε τα λάθη μας και ίσως τότε να μπορέσουμε να πορευτούμε με βήματα αλλιώτικα στο προορισμό μας σαν ανθρώπινο είδος; Μήπως να αναρωτηθούμε αν «στραβός είν’ ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε»;
Κι’ αν αποφανθούμε πως στραβά αρμενίζουμε, ασφαλώς μια μεγάλη μερίδα της ευθύνης για τη στραβομάρα πιστεύω πως θα τη ρίξουμε στους γονείς. Στους γονείς που σαν πειθήνια όργανα μιας οργανωμένης καταναλωτικής κοινωνίας, έπεσαν με τα μούτρα να φέρουν στο σπίτι περισσότερα χρήματα, για περισσότερα υλικά αγαθά, για περισσότερες απολαύσεις και μπερδέψαμε τις ανάγκες με τις επιθυμίες και ξεχάσαμε τη χαρά και στη θέση της βάλαμε τις εξωσχολικές δραστηριότητες;
Μήπως έτσι ίσως να αντιληφθούμε πως στη θέση της εσωτερικής αναζήτησης για την προσωπική αλήθεια, βάλαμε την αλήθεια που λέει η τηλεόραση που όμως είναι μια ψεύτικη εικονική πραγματικότητα; Και μήπως μέσα σ’ αυτή την διαστρέβλωση σπρώξαμε και τα παιδιά μας που άθελά τους αγωνίζονται να αποδείξουν πως είναι σε θέση να υπερβούν τις επιθυμίες του γονιού και μαζεύουν γνώσεις, πτυχία και διαπιστευτήρια για να γίνουν μορφωμένοι άνεργοι; Ατέλειωτα τα μήπως και σε παρασύρουν σαν κινούμενη άμμος και σε ρουφούν στην άβυσσο της σημερινής πραγματικότητας.
Υπάρχουν οι αρχές. Υπάρχουν οι αξίες. Υπάρχουν οι μέθοδοι και οι προσεγγίσεις. Πάντα υπήρχαν από τις ένδοξες γενιές των Αρχαίων προγόνων μας. Απλά τις γνωρίζουν λίγοι. Οι πολλοί όχι μόνο δεν τις γνωρίζουν αλλά κι αν ακόμη τους τις πας μπροστά στα μάτια τους, προτιμούν…. να διαβάσουν εφημερίδα (για να είναι λέει ενημερωμένοι) ή κάποιοι άλλοι προτιμούν να δουν τηλεόραση (γιατί έλα μωρέ να ξεκουραστούμε λίγο). Κι αυτοί οι λίγοι που τελικά τολμούν να διαφοροποιηθούν και να ψάξουν γι’ αυτό το τόσο σημαντικό ρόλο που τους εμπιστεύθηκε ο Δημιουργός, δεν φτάνουν να κάνουν τη διαφορά. Κι άσε που νοιώθουν μόνοι μέσα σ’ ένα σύνολο αποπροσανατολισμένων ή αδιάφορων ή μη ενημερωμένων που νομίζουν πως κάνουν το σωστό.
E! λοιπόν όχι. Όλοι αυτοί που βλέπουν το ρόλο του γονιού σαν τον σημαντικότερο της ζωής τους, είναι αυτοί που σαν προπομποί αλλάζουν την κοινωνία. Ναι χρειάζονται οι γονείς βοήθεια.
Είναι πολλά τα θέματα που δεν μπορεί να ξέρει ένας γονιός και το ένστικτο είναι μια πολύ παρεξηγημένη λέξη.
Εν-στικτο είναι ό,τι φέρω ως στίγμα μέσα μου και με κάνει να ανήκω στο βιολογικό μου είδος. Δεν είναι εν-στικτες οι συμπεριφορές μου ως γονιός. Πιθανά να είναι έν-στικτη η αγάπη. Είναι όμως εν-στικτη η αγάπη χωρίς όρους;
Έχω ακούσει πολλούς γονείς να κάνουν το λάθος της διαπραγμάτευσης της αγάπης τους. Έστω και χειριστικά να γίνεται χωρίς να είναι αλήθεια είναι τεράστιο λάθος στα αυτιά του μικρού παιδιού. Ναι, για ποια πράγματα χρειάζεται καθοδήγηση ο γονιός. Μόνο ξεκινώντας να ασχοληθείς ξετυλίγεται το κουβάρι και βλέπεις πως αυτό ή εκείνο το λάθος που είναι τόσο οφθαλμοφανές δεν το κατάλαβες πως το έκανες.
Πόσοι γονείς ας πούμε μπορεί να ξέρουν πως όταν λέμε «Μπράβο» στο παιδί μας δεν το ενθαρρύνουμε αλλά το αποθαρρύνουμε; Πόσοι άραγε γονείς αντιλαμβάνονται πως η δική τους συναισθηματική κατάσταση μεταφέρεται στα παιδιά τους όσο έντεχνα και αν την κρύβουν.
Ναι χρειάζονται βοήθεια, καθοδήγηση, προβληματισμό, συμπαράσταση, στήριξη οι γονείς. Στις μέρες μας ειδικότερα μοιάζει να είναι επιβεβλημένο. Υπάρχει πολύς θυμός, πολύς φόβος μέσα στις οικογένειες και αυτό μεταφέρεται στα παιδιά. Τα παιδιά το μεταφέρουν στο σχολείο όπου οι εκπαιδευτικοί, μη έχοντας τη δυνατότητα να το διαχειριστούν χρησιμοποιούν αναχρονιστικές μεθόδους, και ο θυμός των παιδιών κορυφώνεται και οι συνθήκες που διαμορφώνονται γίνονται απειλητικές για όλους.
Είναι μεγάλο το έργο να μεγαλώνεις έναν άνθρωπο. Είναι τεράστια η ευθύνη. Είναι σπουδαία η αποστολή. Ας μην την αφήνουμε στην τύχη της. Άλλωστε βαθιά μέσα στη ψυχή του κάθε γονιού υπάρχει μόνο η αγάπη. Ας εκφράζεται με τρόπους που γίνεται αντιληπτή από τον παραλήπτη. Ας προσπαθούμε να κάνουμε τα μεγάλα λάθη μικρότερα. Ας οδηγηθούμε να μαθητεύουμε στον σπουδαιότερο ρόλο που καλούμαστε να παίξουμε στη διάρκεια της ζωής μας.
Γράφει η Ερατώ Χατζημιχαλάκη, Οικογενειακή Σύμβουλος
