Ο μεγάλος στόχος πρέπει να είναι η ευτυχία των παιδιών μας – Όχι η επιτυχία τους
Τετάρτη απόγευμα, λίγες μέρες πριν τις εξετάσεις του τριμήνου, ο Γιάννης έκλεισε το βιβλίο των μαθηματικών και βγήκε στο μπαλκόνι.
Έκανε δυο βήματα και πιάστηκε απ’ τα κάγκελα. «Μ’ αυτούς τους βαθμούς θα γίνεις ο κύριος τίποτα!». Η φωνή του πατέρα είχε χαραχτεί τόσο βαθιά μέσα του που την άκουγε παντού. «Πάρε παράδειγμα από τον αδελφό σου που γράφει πάντα άριστα!», «ένα σκουπίδι θα καταλήξεις, ένα μηδενικό!».
Η ρετσινιά του «κύριου τίποτα» κόλλησε πάνω του σαν μασημένη τσίχλα στα μαλλιά. Στα 13 του, δεν ήταν πουθενά άριστος! Σήκωσε αποφασιστικά το δεξί του πόδι, το ακούμπησε με θάρρος στα κάγκελα του μπαλκονιού, έγειρε μπροστά και απαλλάχτηκε για πάντα από το απαίσιο παρατσούκλι του. Επάνω στο γραφείο του, βρισκόταν ένα γράμμα που είχε αφήσει στους γονείς του. «Συγνώμη που σας απογοήτευσα, που είμαι ένα “τίποτα”. Μου λείπατε και σας αγαπώ».
Ο 13χρονος Γιάννης είναι όλοι εκείνοι οι έφηβοι που λύγισαν κάτω από το βάρος των προσδοκιών μας. Εκείνοι που απέτυχαν στις πανελλαδικές, που ένιωσαν ανήμποροι να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις των αρίστων, που έβλεπαν στα μάτια των γονιών τους απογοήτευση κι οργή.
Το πρότυπο του «άριστου μαθητή», του «καλού παιδιού», του «πετυχημένου επαγγελματία» όπλισε το χέρι δεκάδων νέων κατά του εαυτού τους. Κι όλοι εμείς, που αγαπάμε τα παιδιά μας, ενίοτε μπερδευόμαστε και μετακινούμε τον στόχο μας από την ευτυχία τους στην αυστηρή, κοινωνική επιτυχία.
Ευτυχία είναι να κάνεις αυτό που αγαπάς και να έχεις στόχους
Αυτό που θέλουμε όλοι οι γονείς για τα παιδιά μας είναι να μεγαλώσουν και να ζουν με αξιοπρέπεια. H αξιοπρέπεια, όμως, στην κοινωνία μας είναι ταυτόσημη με τα λεφτά και την επαγγελματική αποκατάσταση. Ο δρόμος που θα τα οδηγήσει εκεί, νομίζουμε πως είναι τα πτυχία. Δρόμος στρωμένος με βαθμοθηρία, στείρα παπαγαλία και σκληρό ανταγωνισμό. Επιπρόσθετο βάρος η πίεση των γονιών για άριστες αποδόσεις που, θεωρητικά, θα τους εξασφαλίσουν ένα επάγγελμα που ενδεχομένως δεν τον διάλεξαν εκείνα. Η ευτυχισμένη ζωή, όμως, δεν έχει καθόλου να κάνει με το πόσα πτυχία έχεις, αλλά με το να αγαπάς αυτό που κάνεις. Δείξτε στα παιδιά σας πώς να βάζουν στόχους και να τους πετυχαίνουν όχι επειδή πρέπει, αλλά επειδή το θέλουν!
Ευτυχία είναι να μπορείς να προσαρμόζεσαι
Να προσαρμόζεσαι στις καταστάσεις ακόμα κι αν δεν είναι στρωμένες με ροδοπέταλα. Η προσαρμοστικότητα είναι ένα προσόν σπουδαίο που, όταν σου λείπει, δυστυχείς. Οι δυσκολίες της ζωής είναι παρούσες και τις αντιμετωπίζουμε καθημερινά. Δεν χρειάζεται να τις κρύβουμε από τα παιδιά. Δεν είναι ανάγκη να τους λύνουμε όλα τους τα προβλήματα. Το να τους τα έχουμε όλα έτοιμα σε έναν κόσμο ιδανικό δεν σημαίνει πως τα προστατεύουμε ή τα αγαπάμε πιο πολύ. Η ευτυχία μας εξαρτάται άμεσα από το πόσο προετοιμασμένοι είμαστε να αντιμετωπίσουμε τις αλλαγές και τις δυσκολίες της ζωής.
Ευτυχία είναι να ξέρεις να αποτυγχάνεις
Ένα βασικό μάθημα που ξεχνάμε να δώσουμε στα παιδιά, είναι αυτό της «ήττας». Πρέπει πάντα να κερδίζουν σε όλα. Η αποτυχία δεν είναι επιτρεπτή, δεν έχει «μπράβο», συνήθως τιμωρείται. Μεγαλώνουμε παιδιά που δεν ξέρουν πώς να αποτυγχάνουν και τα ρίχνουμε σε έναν κόσμο γεμάτο αποτυχίες, «όχι» και πόρτες ερμητικά κλειστές. Και ένας τέτοιος κόσμος, όταν δεν ξέρεις πώς να τον διαχειριστείς, σε γεμίζει με πληγές και γρατζουνιές. Η ευτυχία σου βρίσκεται απέναντι – εκεί που η ήττα γίνεται κίνητρο για να ξαναπροσπαθήσεις με χαμόγελο και αισιοδοξία.
Ευτυχία είναι να έχεις χρόνο για τον εαυτό σου
Το σχολείο δεν αρκεί. Πλέον στην ‘Α ή στην Β’ δημοτικού τα παιδιά πρέπει να ξεκινήσουν αγγλικά, στην Ε’ τάξη γαλλικά, συν τα αθλήματα, την μουσική, και ό,τι άλλο επιλέξουμε. Οι πολλές δραστηριότητες έχουν χίλια θετικά αλλά ένα μεγάλο μείον: την στέρηση του ελεύθερου χρόνου τους! Τα παιδιά δεν στέκονται λεπτό, δεν χαζεύουν, δεν παίζουν, δεν περνούν ποιοτικό χρόνο με τον εαυτό τους. Εκπαιδεύονται να ζουν σε ρυθμούς εξαντλητικούς και γρήγορους, απομακρυσμένοι από τις σκέψεις τους. Η περιβόητη αυτογνωσία του Σωκράτη, το «γνώθιν σ’ αυτόν» που διδασκόμαστε στα ελληνικά σχολεία, μένει απλά μια ωραία θεωρία. Η ευτυχία είναι και πάλι μακριά…
Ευτυχία είναι να παραμένεις παιδί
Το να είσαι παιδί, μεταξύ άλλων, σημαίνει να μπορείς να ζεις και να χαίρεσαι τη στιγμή σου με ενθουσιασμό. Να κυνηγάς τα θέλω σου χωρίς να σε σταματούν τα εμπόδια. Το να είσαι παιδί σημαίνει να γελάς δυνατά δίχως να σε νοιάζει τι θα πει ο κόσμος, να μην κρατάς κακίες, να σηκώνεσαι όταν πέφτεις, να αγαπάς, να κάνεις φίλους. Το να παραμείνεις παιδί σημαίνει να έχεις ενθουσιασμό, να είσαι ζωντανός, περίεργος, φιλομαθής. Για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να παραμείνουν παιδιά, ας ενθαρρύνουμε τον αυθορμητισμό τους. Να διδαχθούμε εμείς από την ευτυχία τους, αντί να προσπαθούμε να τα βάλουμε στο «δύστυχο» καλούπι των μεγάλων.
