Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις για την Ελένη Ράντου. Είναι άκρως ταλαντούχα, δυναμική, αεικίνητη, εξωστρεφής και αγαπημένη του κοινού. Η ίδια επιθυμεί να έχει τον έλεγχο των συναισθημάτων της, αλλά δεν τα καταφέρνει πάντα. Δεν τα βγάζει πέρα καλά με τα συναισθηματικά. Ίσως γι’ αυτό και είναι τόσο πολύ ευαίσθητη στις παραστάσεις. Γιατί το εκτονώνει εκεί.
Δυο χρόνια μετά την παράσταση του Εθνικού, η Ελένη Ράντου συναντιέται για ακόμα μία φορά με την εμβληματική ηρωίδα του Εντουάρντο ντε Φίλιππο. Η «Φιλουμένα» είναι ένα έργο που αποτελεί κορυφαίο δείγμα λυρικής και ρομαντικής γραφής, με έντονα κωμικά στοιχεία και έξυπνους διαλόγους.
Ο τρόπος που αντιδρά η ηρωίδα στην αδικία έχει απίστευτο ενδιαφέρον. Αυτή η γυναίκα δεν κλαίει ποτέ και δεν επιτρέπει σε κανέναν να τη λυπηθεί. Είναι σαν να ετοιμάζει τον θρήνο της από την πρώτη σκηνή. Μέχρι το φινάλε, όλο το έργο είναι μια πορεία προς αυτό το κλάμα. Ακόμα και το γέλιο της έχει έναν λυγμό, είναι μια πορεία προς ένα κλάμα δικαίωσης, ένα κλάμα υπαρξιακό, κάθαρσης.
Υποδύεστε για ακόμα μία φορά τη Φιλουμένα Μαρτουράνο από το ομώνυμο έργο του Ντε Φιλίπο. Είχατε ανοιχτούς λογαριασµούς µαζί της;
Ναι. Μια χαρά το είπες. Εμένα αν τα πρόσωπα της ζωής μου δεν μου τελειώσουν μέσα μου, δε γίνεται να τα αποχωριστώ. Το ίδιο συμβαίνει και με τους ρόλους. Ένιωσα ότι αυτός ο ρόλος δεν πρόλαβε να φωλιάσει μέσα μου. Δεν πρόλαβε να με στοιχειώσει.
Ο κόσμος πώς νιώθει για αυτή τη γυναίκα;
Δεν ξέρω ακριβώς τι νοιώθει. Ξέρω μόνο ότι κάθε βράδυ ακούω μύτες που ρουφιούνται, ακούω κραυγές έκπληξης, βλέπω μάτια συγκινημένα.
Μπορεί η Φιλουμένα να λειτουργήσει σαν επιχείρημα για το πόσο διαφέρουν οι Μεσόγειοι από τους Ευρωπαίους του Βορρά;
Είναι έργο του Νότου. Έχει τη σφραγίδα του. Και μέσα σ’ αυτό το παγκοσμιοποιημένο κόσμο πρέπει ν’ αφήσουμε χώρο για τις ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου. Ειδάλλως οδεύουμε σε καινούργιους ολοκληρωτισμούς. Δεν μπορεί ένας Δανός να μας καταλάβει, όπως κι εμείς δεν μπορούμε να καταλάβουμε έναν Σουηδό ή έναν Άγγλο. Δεν είναι κακό αυτό. Η συνύπαρξη απαιτεί κατανόηση, όχι εξομοίωση. Η Φιλουμένα έχει την απατεωνιά του Νότου. Η επιβίωση στο Νότο ήταν πάντα πολύ πιο σκληρή γιατί η φτώχεια ήταν πάντα μεγαλύτερη. Τη Φιλουμένα οι γονείς της την έδιωξαν από το σπίτι, όχι γιατί έπρεπε να ενηλικιωθεί, αλλά γιατί δεν περίσσευε ψωμί για εκείνη.
Θέατρο Διάνα ή Εθνικό Θέατρο;
Το Διάνα είναι το σπίτι. Το Εθνικό είναι ένα εξοχικό. Δεν μπορεί να υπάρξει σύγκριση.
Σε πρόσφατη συνέντευξή σας, είπατε πως είναι δύσκολο να μένει κανείς πιστός στον άλλον μια ολόκληρη ζωή. Πού στηρίζετε αυτή την άποψη;
Πιστός δεν σημαίνει απαραίτητα μονογαμικός. Πιστός μπορεί κάποιος να μείνει, αλλά μονογαμικός είναι πολύ δύσκολο. Τη μονογαμία την εφαρμόζουν οι κοινωνίες για την καλύτερη λειτουργία τους. Φοβάμαι, όμως, πως η φύση είναι πολύ πιο άναρχη. Δεν μπαίνει σε καλούπια.
Τελικά, είναι δύσκολες οι ανθρώπινες σχέσεις;
Είναι δύσκολο είδος οι άνθρωποι. Άρα και οι σχέσεις τους είναι ακόμα πιο δύσκολες. Τους ανθρώπους όσο και να τους σπουδάσεις όσο και να τους παρατηρείς, πάντα θα σε εκπλήσσουν. Καθένας μας είναι ένα σύμπαν. Πώς να πεις ότι το έχεις εξερευνήσει;
Η σημερινή εποχή, που διανύει η Ελλάδα, πώς φαντάζει στα μάτια σας;
Ζαλισμένη, συγχυσμένη και αρκετά μπερδεμένη. Σαν ένας πύργος της Βαβέλ. Δεν βγαίνει άκρη. Μας είπαν πως πρέπει να δούμε την αλήθεια κατάματα, άλλα η μία αλήθεια αναιρεί την άλλη. Με φοβίζουν οι εποχές που τίποτα δεν είναι καθαρό. Κάθε μέρα νοιώθω ότι δεν ξέρω τι μου ξημερώνει και ότι οι κανόνες ανατρέπονται. Οι σημερινοί κανόνες είναι άλλοι από τους χθεσινούς. Κι αυτό κρατάει πολλά χρόνια πια.
Κατά τη γνώμη σας ποιο είναι το μεγαλύτερο ελάττωμα της ελληνικής κοινωνίας;
Η ελληνική κοινωνία έχει πολύ σκουπίδι και λίγα διαμάντια. Το κακό είναι ότι όλοι πιστεύουν ότι ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία. Το γνώθι σ’ αυτόν το έχουν ελάχιστοι.
Τί μέλλον βλέπετε στην ελληνική κοινωνία;
Τί μέλλον μπορεί να βγει από τόσο μπερδεμένα μηνύματα; Αν κάτσω να γράψω ένα έργο κι οι σκέψεις μου είναι τόσο μπερδεμένες αποκλείεται να βγει κάτι καλό.
Πώς φαντάζεστε το μέλλον του θεάτρου και των άλλων τεχνών στην Ελλάδα;
Φοβάμαι πως η τέχνη σιγά σιγά θα αφορά τους λίγους. Αυτούς που θα μπορούν να την παρακολουθήσουν. Οι πολλοί θα γοητευτούν απ’ το σκουπίδι και θα βουλιάξουν σ’ αυτό. Η καινούργια κοινωνία που μας φτιάχνουν θα ‘χει πολύ μεγάλες ψαλίδες.
Ένας καλλιτέχνης και ένας άνθρωπος πίσω από την τέχνη του είναι διαφορετικοί άνθρωποι; Πώς η θεατρική δουλειά σας αντανακλά τις καλλιτεχνικές σας αξίες;
Προσωπικά δεν μπορώ να καταλάβω πως ένας σκατάνθρωπος μπορεί να είναι μεγάλος καλλιτέχνης. Παρ’ ότι συμβαίνει πολύ συχνά. Για μένα κάποιος είναι πρώτα σπουδαίος καλλιτέχνης στη ζωή του και μετά στην τέχνη του. Παρ’ όλα αυτά διαψεύδομαι κάθε μέρα. Η σκοτεινή μεριά του φεγγαριού δίνει πολλές φορές έναυσμα για τέχνη. Και η εποχή μας αυτή τη τέχνη την εξυμνεί. Η δική μου θέση είναι ότι η τέχνη μού μεταφέρει πάντα την αλήθεια μου. Δεν μπορώ να υποστηρίξω έργο που δεν πιστεύω στις αξίες του. Με ενδιαφέρει πολύ αυτό που θα πάρει ο θεατής φεύγοντας. Ποτέ δεν μου μου έλεγε τίποτα μια σπουδαία ερμηνεία σε ένα έργο που δεν έχει να πει κάτι σημαντικό. Το φετινό έργο, η Φιλουμένα, λυτρώνει! Και τους θεατές και εμένα. Αυτός ήταν ο πιο σοβαρός λόγος να το ανεβάσω.
Θεωρείτε ότι έχετε δώσει προτεραιότητα στην επαγγελματική, παρά στην προσωπική σας ζωή;
Ναι αφοσιώθηκα τόσο πολύ στην Τέχνη μου. Γυρίζοντας πίσω, εκτός από την κόρη μου, δεν έχω να θυμάμαι παρά ρόλους. Είναι ζόρικη διαπίστωση, αλλά έτσι είναι. Αυτή τη στιγμή που σου γράφω αυτή τη συνέντευξη είναι 4:00 το πρωί κι αντί να πάρω αγκαλιά τον σκύλο μου και να χαζεύω καμία ταινία, κάθομαι και γράφω συνεντεύξεις. Το βρίσκεις αυτό ζωή;
Τί σας ενδιαφέρει πλέον ως γυναίκα;
Η ουσία! Δεν έχω πια χρόνο πολύ για χάσιμο. Όταν δεν υπάρχει ουσία στρίβω γρήγορα.
Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που κάνετε κάθε πρωί που ξυπνάτε;
Ψάχνω τον σκύλο μου, τον Ηρακλή. Να δω αν τσακώνεται με τον άλλον σκύλο μου, τον Ντίνο.
Θάρρος ή αλήθεια;
Θέλει πολύ θάρρος η αλήθεια!
Τι σας κινεί περισσότερο το ενδιαφέρον;
Το ελάττωμα. Οι ελαττωματικοί άνθρωποι, οι ελαττωματικές εποχές. Πως το σκοτάδι κερδίζει το έδαφος από το φως.
Ποια είναι η μεγαλύτερη ανασφάλειά σας;
Η ανημποριά. Να πάψω να μπορώ. Να πάψω να τολμώ.
Ποιο είναι το νόημα της ζωής;
Ποιος το βρήκε για να το βρω εγώ; Υποθέτω κάτι πολύ απλό. Τόσο απλό που είναι δύσκολο να το συλλάβουμε…
Πηγή
