Οι «πόνοι της ανάπτυξης» (growing pains) είναι συχνό, καλοήθες παιδιατρικό νόσημα, χαρακτηριζόμενο από πόνους στα κάτω άκρα, ιδιαίτερα τις κνήμες, οι οποίοι παρουσιάζονται συνήθως τις απογευματινές ώρες ή στη διάρκεια του ύπνου.
Σύμφωνα όμως με τους παιδιάτρους, ο όρος άλγη ανάπτυξης είναι παραπλανητικός εφόσον η υψηλότερη επίπτωση των πόνων αυτών δεν συμπίπτει με την περίοδο της ταχύτερης ανάπτυξης του παιδιού. Περισσότερο δόκιμος είναι ο όρος καλοήθεις νυκτερινοί πόνοι της παιδικής ηλικίας.
Έρευνες σε μαθητές έχουν δείξει ότι 10% έως 20% αυτών παρουσιάζουν πόνους ανάπτυξης και ότι είναι λίγο συχνότεροι σε κορίτσια. Σύμφωνα με τον παιδίατρο Διονύση Παπαδάτο (www. e-podi.gr) εμφανίζουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά όπως:
1. Τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπια τσιμπήματα έως έντονο πόνο παρόμοιο με κράμπα, που εμφανίζεται τις νυκτερινές ώρες στα κάτω άκρα, ξυπνάει το παιδί και εντοπίζεται βαθιά στους μηρούς, τις γάμπες ή πίσω από το γόνατο. Λιγότερο συχνά εμφανίζεται ο πόνος στη βουβωνική χώρα, την οσφύ ή τα άνω άκρα.
2. Ο πόνος δεν αφορά τις αρθρώσεις και είναι αμφοτερόπλευρος.
3. Μπορεί να εμφανίζεται καθημερινά ή μια φορά κάθε λίγους μήνες και συνήθως μετά από μια μέρα έντονης σωματικής δραστηριότητας.
4. Δεν συνοδεύονται από πυρετό, νυκτερινούς ιδρώτες, χωλότητα βάδισης ή απώλεια βάρους. Σε αυτή την περίπτωση η διερεύνηση πρέπει να στρέφεται σε άλλες πιο σοβαρές νόσους.
5. Τα παιδιά έχουν φυσιολογική σωματική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας.
6. Η κλινική εξέταση, ο εργαστηριακός και απεικονιστικός έλεγχος είναι όλα φυσιολογικά.
Η αιτιολογία και η παθοφυσιολογία τους είναι άγνωστα. Πιθανολογούνται μεγαλύτερη ευαισθησία στον πόνο, ήπιες στατικές δυσλειτουργίες και συναισθηματικές διαταραχές. Συχνά υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, ενώ το 1/3 των παιδιών με πόνους ανάπτυξης εμφανίζει και άλλους υποτροπιάζοντες πόνους (κοιλιακά άλγη, κεφαλαλγίες).
Όσο αφορά τη θεραπεία, οι γονείς θα πρέπει να ενημερώνονται για την καλοήθη φύση του προβλήματος και να μην περιορίζεται στο ελάχιστο η φυσική δραστηριότητα του παιδιού. Στις κρίσεις πόνου αποτέλεσμα έχουν οι μαλάξεις των μυών, τα θερμά επιθέματα και τα παυσίπονα.
Εάν εμφανίζονται καθημερινά η χορήγηση παυσίπονου τύπου μη στεροειδούς αντιφλεγμονώδους το απόγευμα, φαίνεται να προλαμβάνει την εμφάνιση νυκτερινών κρίσεων.
