Κάθε χώρος στο στόμα μας έχει πολλές επιφάνειες, στη γλώσσα, τα δόντια, τα ούλα. Και κάθε επιφάνεια έχει έναν διαφορετικό πληθυσμό βακτηρίων από αυτούς που συνήθως ζουν στο στόμα σας.
Οι επιστήμονες ξέρουν αρκετά πράγματα για τα μικρόβια του στόματος από το πενταετές Πρόγραμμα Ανθρώπινων Μικροβιομάτων (HMP: Human Microbiome Project), το οποίο ξεκίνησε το 2007 από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, στις ΗΠΑ.
Οι στόχοι του HMP ήταν ένα μεγάλο έργο για την αλληλούχιση του γενετικού υλικού των μικροβίων από περίπου 250 υγιείς νεαρούς ενήλικες. Παρόλο που η συνολική απογραφή των βακτηρίων που βρέθηκαν έδειξε πολλές ομοιότητες μεταξύ των συμμετεχόντων, ο καθένας ήταν μοναδικός. Οι μικροβιακές διαφορές των ατόμων υπερβαίνουν κατά πολύ τις διαφορές στα ανθρώπινα γονίδια. Φαίνεται πως τα μικρόβια είναι πολύ προσωπικά.
Στη μελέτη HMP, το στόμα δοκιμάστηκε εκτενώς. Ορισμένες οικογένειες μικροβίων διαπιστώθηκε ότι είναι συνηθισμένες σε πολλά σημεία, όπως οι Veillonellas, Streptococci και Porphyromonads, αλλά η κατανομή τους ποικίλει ευρέως. Άλλοι οργανισμοί ήταν παρόντες μόνο σε μια περιορισμένη περιοχή.
Η πλουσιότερη ζώνη μικροβίων στο στόμα στο στόμα είναι μεταξύ δοντιών και ούλων. Αυτή η περιοχή είναι γεμάτη βακτήρια, πολλά από τα οποία είναι αναερόβια (δεν τους αρέσει το οξυγόνο). Τα αναερόβια μικρόβια σκοτώνονται από το οξυγόνο. Φαίνεται αντιφατικό ότι φιλοξενούμε ένα μεγάλο πληθυσμό ευαίσθητων στο οξυγόνο βακτηρίων στο στόμα μας, απ’ όπου συνεχώς εισέρχεται αέρας που περιέχει οξυγόνο, αλλά είναι αλήθεια. Υπάρχουν ειδικές εξειδικευμένες θέσεις, μερικές πολύ μικρές, όπου τα αναερόβια βακτήρια μπορεί να ανθίσουν.
Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί η αναπνοή σας μυρίζει διαφορετικά το πρωί όταν ξυπνάτε; Είναι επειδή τον περισσότερο χρόνο όταν κοιμάστε, αναπνέετε από τη μύτη σας.
Την ημέρα, η ανταλλαγή αέρα μέσω του στόματος είναι πιο συχνή και οι πληθυσμοί των αναερόβιων βακτηρίων μειώνονται. Τη νύχτα όμως ανεβαίνουν οι αριθμοί τους. Και παράγουν χημικά, συχνά ασταθή, που προκαλούν το “πρωινό στόμα”. Όταν βουρτσίζετε τα δόντια σας, αφαιρείτε τα μικροσκοπικά υπολείμματα και ολόκληρους πληθυσμούς βακτηρίων. Ο αριθμός τους μειώνεται και η αναπνοή γίνεται πιο ευχάριστη. Αυτός ο κύκλος συνεχίζεται καθόλη τη διάρκεια του 24ώρου.
Τα μικρόβια δεν προκαλούν μόνο στο στόμα σας οσμές. Βρίσκονται παντού και ιδιαίτερα σε μερικά σημεία, όπως οι μασχάλες και η βουβωνική χώρα, οι μικροβιακές συγκεντρώσεις είναι πολύ υψηλές. Οι πληθυσμοί κυριαρχούνται από μικρόβια που παράγουν ιδιαίτερα δύσοσμα προϊόντα.
Αν και έχουν δημιουργηθεί ολόκληρες βιομηχανίες για τον έλεγχο των οσμών, αυτές δεν είναι τυχαίες. Οι μικροβιακές μυρωδιές μας προσδιορίζουν ποιοι είμαστε. Δείχνουν ποιοι είναι οι φίλοι μας, οι συγγενείς μας, οι δυνητικοί σύντροφοί μας και μας λένε πότε θα μπορούσε να είναι μια καλή στιγμή για ζευγάρωμα. Οι μητέρες γνωρίζουν τη μυρωδιά των μωρών τους και το αντίστροφο. Προσδιορίζουν ακόμη το πόσο ελκυστικοί είμαστε για τα κουνούπια. Η μυρωδιά είναι σημαντική, και είναι κατά κύριο λόγο μικροβιακής αιτιολογίας.
