Μελέτες αποκαλύπτουν ότι ο αριθμός και η ποιότητα των σπερματοζωαρίων έχουν μειωθεί κατά 50% στο διάστημα των τελευταίων 50 ετών…
Πράγματι, τα στοιχεία είναι ανησυχητικά: ο αριθμός των σπερματοζωαρίων αλλά και σημαντικές παράμετροι της ποιότητας του σπέρματος, όπως η μορφολογία των κεφαλών και η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων, έχουν χειροτερεύσει δραματικά, με συνέπεια η ανδρική υπογονιμότητα να εμφανίζεται πολύ πιο συχνά στην εποχή μας.
Εκτός από την ηλικία, τον τραυματισμό των όρχεων ή παθολογικά αίτια (π.χ. μολύνσεις που προκαλούν χρόνιες φλεγμονές των γενετικών οργάνων) ευθύνη φέρουν και άλλοι παράγοντες όπως η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η αύξηση της θερμοκρασίας των όρχεων, η συχνότητα των σεξουαλικών επαφών κ.ά.
Ο ρόλος των χημικών
Πάνω από 500 επικίνδυνες χημικές ουσίες που υπάρχουν σχεδόν παντού, όπως βαρέα μέταλλα, διοξίνες, υπολείμματα φυτοφαρμάκων, ξενοοιστρογόνα και φθαλικές ενώσεις, εισάγονται και συγκεντρώνονται στον ανδρικό οργανισμό κυρίως μέσω των τροφών. Οι περισσότερες από τις ουσίες αυτές, γνωστές με τον προσδιορισμό «ενδοκρινολογικοί ταραξίες», μιμούνται τη δράση των οιστρογόνων και διαταράσσουν το ορμονικό σύστημα, προκαλώντας ποσοτική και ποιοτική αλλοίωση του σπέρματος.
«Μα εγώ “δεν έχω πρόβλημα”»!
Η υπογονιμότητα δεν δίνει ορατά σημάδια, ούτε συνυπάρχει αναγκαστικά μαζί με στυτικές δυσλειτουργίες ή την προχωρημένη ηλικία. Μπορεί, δηλαδή, ένας άνδρας να είναι νεαρός, να φαίνεται υγιής και να μην αντιμετωπίζει σεξουαλικά προβλήματα αλλά η γονιμότητά του να έχει διαταραχτεί. Έτσι, ο άνδρας υποπτεύεται αργοπορημένα ότι «κάτι δεν πάει καλά».
Μήπως είναι υπογόνιμος;
Είναι απαραίτητο το επίπεδο γονιμότητας να προσδιορίζεται πρώιμα, ξεκινώντας από μια επίσκεψη σε ουρολόγο-ανδρολόγο. Ο γιατρός θα του πάρει ένα λεπτομερές ιστορικό και θα τον υποβάλλει σε κλινική εξέταση. Κατόπιν, θα του ζητήσει να κάνει «σπερμοδιάγραμμα». Από τον έλεγχο θα εκτιμηθεί το μέγεθος της διαταραχής, εάν υπάρχει, και ανάλογα μπορεί να του ζητηθεί επανέλεγχος ή περαιτέρω εξετάσεις για να προσδιορισθεί η ενδεδειγμένη θεραπεία.
Πώς θα βελτιώσει την κατάσταση;
Χρειάζεται…
- Να σταματήσει το κάπνισμα.
Ο καπνός μειώνει τον αριθμό και την πυκνότητα των σπερματοζωαρίων και περιορίζει την κινητικότητά τους.
- Να διατηρεί τη θερμοκρασία των όρχεων χαμηλή.
Να φοράει ελαφρά και άνετα ρούχα. Να αποφεύγει στενά εσώρουχα, πολύωρο κάθισμα, τοποθέτηση φορητών υπολογιστών πάνω στους μηρούς, κινητά τηλέφωνα στην τσέπη του παντελονιού, πολύ ζεστά μπάνια.
- Να αποκτήσει φυσιολογικό βάρος.
Στους παχύσαρκους ο όγκος σπερματικού υγρού είναι χαμηλότερος και υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό ανώμαλων σπερματοζωαρίων. Το αυξημένο σωματικό λίπος μειώνει επίσης τη δραστικότητα της τεστοστερόνης, ενώ πιθανώς ευνοεί τη μετατροπή της σε οιστρογόνο.
- Να τρέφεται σωστότερα.
Έμφαση στο μεσογειακό πρότυπο διατροφής. Περισσότερα ωμά φρούτα και λαχανικά (ιδιαίτερα μαγειρεμένες ντομάτες). Αρκετά ψάρια (προσοχή στα “ηλικιωμένα” και στα πολύ παχιά), θαλασσινά (ιδίως οστρακοειδή), ξηροί καρποί και ωμό ελαιόλαδο. Επιλογή ποιοτικότερου άπαχου κρέατος χωρίς υπερβολές σε ποσότητα και συχνότητα. Λιγότερα ζωικά λιπαρά και πρόχειρα φαγητά, περιορισμός τηγανιτών, αλκοόλ και πηγών καφεΐνης.
- Να αυξήσει την πρόσληψη ψευδάργυρου.
Παίζει σημαντικό ρόλο στην προστασία του σπέρματος και επιπλέον λειτουργεί σαν «προωθητικό» για την διαδρομή που θα κάνει το σπερματοζωάριο. Υπάρχει σε οστρακοειδή, κόκκινο κρέας, πουλερικά και εμπλουτισμένα δημητριακά.
- Να μειώσει την πρόσληψη φυτοοιστρογόνων.
Πρόκειται για ουσίες που μιμούνται τη δράση των οιστρογόνων που παράγει το γυναικείο σώμα, υπάρχουν κυρίως στη σόγια (π.χ. φασόλια) και στα προϊόντα της (π.χ. αλεύρι, κιμάς, τοφού, τεπέ, ροφήματα). Σε πολύ μικρότερες ποσότητες ανευρίσκονται σε σουσάμι, λιναρόσπορο, λυκίσκο, μπύρα, πράσινα φασόλια, σκόρδα, μαϊντανό, καρότα, πατάτες, κριθάρι, μήλα καθώς και σε προϊόντα με πρώτη ύλη την πρωτεΐνη σόγιας.
- Να προσέχει τα φάρμακα…
…χωρίς ιατρική ένδειξη και ιδιαίτερα στη χρήση αναβολικών και συναφών σκευασμάτων.
- Να περιορίσει την έκθεση σε χημικά και τοξικούς παράγοντες.
Ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, τοξικά χημικά της ατμόσφαιρας αλλά και χημικά που χρησιμοποιούνται σε όλο το φάσμα της βιομηχανικής παραγωγής (σε τροφές, συσκευασίες τροφίμων, πλαστικά, καλλυντικά κ.ά.) ενοχοποιούνται για αλλοιώσεις στη μορφολογία των σπερματοζωαρίων και στο DΝΑ που μεταφέρουν.
- Να γυμνάζεται ήπια.
Η τακτική γυμναστική με βάρη διεγείρει την ορμονική παραγωγή. Αρνητικά επηρεάζουν ο πρωταθλητισμός, η παρατεταμένη ή πολύ έντονη άσκηση, σπορ που δημιουργούν κραδασμούς στα γενετικά όργανα (ποδηλασία δρόμου, ιππασία) και σπορ «επαφής» που μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό των όρχεων από χτυπήματα (πολεμικές τέχνες, ποδόσφαιρο κ.ά.).
- Να ξεκουράζεται περισσότερο.
Η υπερκόπωση και η έλλειψη επαρκούς και ποιοτικού ύπνου ελαττώνουν το ρυθμό παραγωγής σπέρματος.
- Να εκμεταλλεύεται το ηλιακό φως.
Η έκθεση στον ήλιο (χωρίς υπερβολές και με τα ανάλογα μέτρα προστασίας) βοηθάει στη μετατροπή των προβιταμινών σε βιταμίνες, ευνοεί την παραγωγή τεστοστερόνης και βελτιώνει τη διάθεση.
- Να κάνει τακτικά sex αλλά να μην το παρακάνει.
Μεγάλα διαστήματα σεξουαλικής αποχής επηρεάζουν αρνητικά την γονιμότητα, ενώ σεξουαλική επαφή με μεσοδιάστημα 3 έως 6 μέρες θεωρείται ότι βελτιώνει το σπέρμα.
- Να διαχειρίζεται καλύτερα το άγχος.
Όσο αυξάνεται το άγχος για την απόκτηση παιδιού, τόσο λιγοστεύουν οι πιθανότητες σύλληψης.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΔΕΔΟΥΚΟ
womenonly.gr
